Đề cập vấn đề này, Reuters cho rằng, kế hoạch trên có lẽ đã vấp phải sự phản đối 'kịch liệt' từ nội bộ. Thậm chí, thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 có thể sụp đổ bất cứ lúc nào, khi những đòi hỏi của Mỹ luôn nhận được lời phản bác cụ thể từ Bắc Kinh.
Cuối cùng, có vẻ như tình hình đang ủng hộ 'Tariff Man' Donald Trump khi Hội nghị Cấp cao APEC 2019 tại Chile, nơi cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Trung được kỳ vọng tạm chốt lại những căng thẳng trong hơn một năm qua bị hủy bỏ vào phút cuối, khiến ngày ký thỏa thuận vì thế mà vẫn chưa thể ấn định. Tổng thống Trump khẳng định, nếu hoàn tất giai đoạn 1 với Trung Quốc, thỏa thuận sẽ được ký tại Mỹ, ở Iowa hoặc ở một vùng nông nghiệp nào đó như thế.
Dù có đạt được thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới cũng không vì thế mà lắng dịu. (Nguồn: Gulf News)
Khó đến hồi kết
Tình hình cho thấy, phe cứng rắn vẫn giữ ưu thế trong chính sách Trung Quốc của Nhà Trắng. Thậm chí, không ít người tin rằng, dù có đạt được thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, căng thẳng giữa hai nền kinh tế số 1 và số 2 thế giới cũng không vì thế mà lắng dịu.
Những tuyên bố được cho là khá lạc quan từ phía Trung Quốc rất có thể nằm trong một kế hoạch có tính toán nhằm đưa việc hủy bỏ thuế quan trở thành một phần của bất cứ thỏa thuận nào. Tuy nhiên, với Washington, mục đích cuối cùng của đàm phán thương mại là kết thúc các cuộc tấn công mang tính kết cấu của Trung Quốc nhằm vào kinh tế Mỹ. Nhưng với Bắc Kinh, mục tiêu đầu tiên là dần dỡ bỏ thuế quan, mà đó là điều mà Tổng thống Trump chưa muốn nói tới.
Về thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 1 có thể gọi là thỏa thuận tình thế, thực hiện theo phương thức dễ trước khó sau, nhằm đáp ứng nhu cầu trước mắt của các bên. Đối với Tổng thống Trump, ông đang cần một thành tích và đặc biệt là lấy được lòng những nông dân Mỹ vốn từng ủng hộ, để có thể tái đắc cử Tổng thống vào năm 2020. Đối với ông Tập Cận Bình, Bắc Kinh cần phải nhanh chóng giảm áp lực của chiến tranh thương mại đối với kinh tế nước này nhằm tránh gây ảnh hưởng tới ổn định chính trị.
Bởi vậy, nếu nhân cơ hội này Bắc Kinh yêu cầu Washington dỡ bỏ một số biện pháp thuế quan, ngược lại, Mỹ yêu cầu Trung Quốc mua thêm nông sản, khả năng hai bên sắp đi đến ký kết thỏa thuận giai đoạn 1 khá cao, vấn đề hiện chỉ còn là ký ở đâu.
Tuy nhiên, sau giai đoạn 1 là gì thì chưa ai dám chắc. Các khó khăn thách thức nhất đều đã để lại ở các giai đoạn 2, 3… và rất có thể để gây sức ép buộc Trung Quốc phải nhượng bộ, phía Mỹ lại tiếp tục sử dụng biện pháp thuế quan… Chiến tranh thuế quan sẽ tiếp tục.
Những vấn đề đã để lại đều được cho là chạm vào 'giới hạn đỏ' của hai bên, nên không gian nhượng bộ rất giới hạn. Hơn nữa, các yêu cầu của Mỹ về cơ chế thực hiện thỏa thuận đạt được cho là liên quan tới vấn đề chủ quyền, điều Bắc Kinh càng khó nhượng bộ.
Cho nên, sẽ còn phải mất rất nhiều thời gian, mà có khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn không tới được thỏa thuận cuối cùng.